Celem projektu jest popularyzacja wiedzy o wybitnych, polskich lekarzach i naukowcach XIX i XX w., których dokonania wpłynęły na rozwój medycyny i jej dzisiejszy stan na świecie. Bohaterowie filmów i książki byli również żywo zaangażowani w działalność polityczną i społeczną na rzecz Polski i Polaków.
W ramach projektu zaprezentowane zostały postacie reprezentujące różne dziedziny medycyny, m.in.:
ortopedię, chirurgię, gastrologię, ginekologię, okulistykę, farmakologię, bakteriologię, wirusologię, mikrobiologię, radiologię czy medycynę sądową.
Rezultaty projektu to:
- 12 popularnonaukowych filmów przeznaczonych do publikacji w internecie i do emisji na antenach telewizyjnych, pod wspólnym tytułem „Polacy, którzy zmienili świat medycyny”.
- Książka pt. „W służbie pacjentom i ojczyźnie. Działalność społeczno-polityczna polskich lekarzy XIX i XX wieku”
Filmowe biografie 12 naukowców polskich, których praca wpłynęła na stan dzisiejszej medycyny
Naukowcy, których historie przedstawimy i uwiecznimy w filmowej formie to:
1) Edmund Biernacki (1866-1911) – polski patolog, który w 1897 r. odkrył związek miedzy szybkością opadania erytrocytów a powstawaniem stanów zapalnych lub procesów nowotworowych, znany w medycynie jako odczyn Biernackiego.
2) Odon Bujwid (1857-1942) – wybitny bakteriolog, społecznik i niestrudzony popularyzator nauki.
3) Wiktor Dega (1896-1995) – ortopeda, jeden ze światowych pionierów rehabilitacji medycznej.
4) Ryszard Jerzy Gryglewski (ur. 1932) – farmakolog, twórca nowej dziedziny medycyny – farmakologii śródbłonka, co pozwoliło na stworzenie naukowych fundamentów współczesnej farmakoterapii chorób układu sercowo-naczyniowego.
5) Ludwik Hirszfeld (1884-1954) – biolog, bakteriolog, immunolog, twórca seroantropologii. Współodkrywca (wspólnie z E. v. Dungernem) praw dziedziczenia grup krwi.
6) Hilary Koprowski (1916-2013) – wirusolog i immunolog, twórca szczepionki przeciwko wirusowi polio,
wywołującemu chorobę Heinego-Medina.
7) Tadeusz Krwawicz (1910-1988) – jeden z najwybitniejszych przedstawicieli nowoczesnej okulistyki, szczególnie w zakresie diagnostyki i leczenia schorzeń rogówki, siatkówki oraz soczewki.
8) Julian Nowak (1865-1946) – mikrobiolog i lekarz weterynarii, twórca Instytutu Weterynarii i Medycyny
Doświadczalnej UJ oraz Zakład Produkcji Surowic i Szczepionek Weterynaryjnych.
9) Karol Olszewski (1846-1915) – pionier wykorzystania promieni rentgenowskich w diagnostyce medycznej. Jego dokonania w dziedzinach fizyki i chemii to m.in. skroplenie tlenu, stworzenie aparatury do jego skraplania, stworzenie kaskadowej metody skraplania, za które był kilkukrotnie nominowany do Nagrody Nobla.
10) Maria Siemionow (ur. 1950) – mikrochirurg i transplantolog. W 2008 r. wraz ze swoim zespołem
przeprowadziła czwartą na świecie, a pierwszą w USA udaną transplantację twarzy.
11) Anna Tomaszewicz-Dobrska (1854-1918) – pierwsza kobieta lekarz na ziemiach polskich. Z uporem
popularyzowała zasady higieny. W 1896 roku wykonała jako pierwsza w Warszawie cięcie cesarskie.
12) Leon Wachholz (1867-1942) – autor pierwszych nowoczesnych podręczników medycyny sądowej. Pionier wielu metod eksperymentalnych w medycynie sądowej, m.in. z zakresu psychopatologii sądowej, toksykologii, oznaczania wieku zwłok, daktyloskopii i śmierci w wyniku utonięcia.
Rezultatem projektu jest także publikacja autorstwa Macieja Marmoli i Agaty Olszaneckiej-Marmola pt.
W służbie pacjentom i ojczyźnie. Działalność społeczno-polityczna polskich lekarzy XIX i XX wieku. Książka wydana została w formie drukowanej oraz elektronicznej (pdf).
Filmy, książka i komunikacja projektowa
Informacje o projekcie
Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla społeczeństwa” nr projektu NdS/546832/2022 , kwota dofinansowania 544 400,00 zł.
Okres finansowania: sierpień 2022 – sierpień 2024